19 Şubat 2012 Pazar

İstanbul'da bir sürrealist...

Tophane-i Amire'de 23 Aralık'tan bu yana 20. yüzyılın en önemli ikonlarından biri olan ünlü İspanyol ressam, heykeltraş, fotoğrafçı Salvador Dali'nin 121 eseri sergileniyor.  Serginin son tarihi 26 Şubat,  yani segiyi görebilmeniz için bir hafta kalmış durumda...


Bu sergiyi bir cumartesi sabahı erkenden ziyaret ettim.  Kapı açılmadan bir 5 dakika önce oradaydık ve bekleyen bir kaç kişi daha vardı. Sonra 2 farklı öğrenci grubu da öğretmenleri ile birlikte sergiyi görmeye geldiler.  Öğretmenlerin, bir cumartesi gününü öğrencilerine yeni bir bakış açısı kazandırmak ve onları ünlü bir ressam ile tanıştırmak için zaman ayırmaları gerçekten güzel bir davranış.  Umarım imkanı olan tüm öğretmenlerimiz öğrencileri ile bu aktiviteleri gerçekleştirebilirler.


Sergi için basılan broşürlerden kalmadığını söyledi girişteki arkadaşlar.  Resim sergisi gezmek zordur,  sanatçı hakkında fikir sahibi olunması,  temsil ettiği akım hakkında bilgi sahibi olunması gerekir ki,  eserler size kendini ifade edebilsin.  Bu yüzden sergilerde rehberlerin olması da bence çok önemli. Özelikle de gençlerin, öğrencilerin yeni bir şeyler öğrenebilmeleri için bu çok önemli. Ben sergiyi gezdiğimde de bir öğrenci grubu ve bir kaç büyük ziyaretçi serginin rehberi Candan hanım eşliğinde sergiyi gezme imkanımız oldu. Kendi kendime sergiyi dolaşsaydım eğer Dali hakkında bu kadar çok şey öğrenmemiş olur, tam olarak gördüğüm eserleri anlamayabilirdim.


Dali, sürrealizmin en önemli temsilcilerinden biri. Sergide 121 eserini görüyoruz. Bu eserler 3 farklı konuyu içeriyor.  Sürrealizmin İzleri, Gala ile Akşam yemeği ve İlahi Komedya. 


Sürrealizm izleri 1971 yılında Paris'te yapılan 9 adet renkli litografiyi içeriyor.(Litografi; kireç taşı üzerine yağlı mürekkeple çizilmiş şekil ve yazıların basım sanatı)... Dali'nin gerçeküstücülüğünü detaylı olarak görebildiğimiz bir bölüm; uçuşan objeler, kelebekler, gölgeler,yüzler içeriyor.

Bu bölümün en romantik eserlerinden biri şüphesiz ki "Sürrealist Koltuk Değnekleri"...
Buradaki koltuk değnekleri, Dali.  Kelebek; arzuyu temsil ediyor yani Dali'nin büyük aşkı Gala'yı... En büyük desteğim arzumdur diyor Dali bize bu eserinde...

Serginin ikinci bölümü İlahi Komedya.
İlahi komedya, Batı için önemli kitaplardan biridir. 1300'lerin başında yazılan manzum eser, İtalyanca yazılan ilk eserdir. Dante'nin doğumunun 700. yılında İlahi komedya Dali tarafından resmedilir. Ahşap sulu boya baskılarla yapılmıştır ve  baskıları yaptıktan sonra kalıpları yok eder Dali. Kitap 100 bölümden oluşur,  Dali'de her bir bölümü bir fotoğraf ile resmeder.

Kitabın (serginin) ilk bölümü Cehennem'dir. Dante, bu yolculuğa Virgil ile birlikte çıkar. Romalı Şair Virgil ile Dante, Cehennem ve Arafı birlikte gezerek oradakilerin yaşadıklarını birlikte görürler.Cehennem'de açgözlüler, hilekarlar, yalancılar vb vardır... Kötülükler resmedilmiştir bu bölümde...

Araf...İlahi komedya'nın 2.bölümü... Araf'ta da kıskançlık gibi özellikler var ama burada günahlarının affolunmasını isteyenler, cennete gitmek isteyenler yer alıyor. Dante'nin Virgil ile olan yolculuğu burada da devam ediyor ama Dante burada Beatrice'e kavuşur ve Cennet yolculuğuna Dante, Beatrice ile çıkyor. Virgil ile Dante'nin birlikte yolculuğu burada biter.(virgil çok tanrılı dine mensup olduğu Cennet'e giremez.)


İlahi Komedya'nın son bölümü ise Cennet...Dante ile Beatrice ruhsal bir yolculuğa çıkarlar.  Cennet, bir birlik teması etrafında şekilleniyor. 


Gala ile akşam yemeği...Dali'nin iştahının sözkonusu olduğu bir bölüm, aşçı olmak isteyen Dali bu isteğini resimlerle karşılamaya çalışıyor. 12 eserin yer aldığı bölümde her bir eserin altında bir kaşık yer alıyor. Bu her resmin bir duası niteliğini taşıyor.


Bir yüzyılın önemli ikonlarından birini tanımak için mutlaka bu sergiyi görmeye gidin...